Haviṣyānna is to be eaten during sacred occasions like certain vratas,rites and so on. It is defined (from the Kriyākāṇḍavāridhi as cow’s milk(if unavailable,buffalo ghee),cow’s ghee(if unavailable,ghee from buffaloes),’atap’ raw rice(any naturally fragrant variety of raw rice will do).sugar from sugarcane,pigweed(beto shakh in Bengali),kalo shakh(I am not sure about the English translation for this),shashthi shakh(I am also unsure about its translation) ,sugarcane,myrobalan(haritaki),peas(matar),barley(yava),seasame(til),unroasted mung dal(green gram),sea salt,water cress(hinche shaak),jackfruit,bananas,amlaki(amla),the roots of creepers,tamarind,ginger,cumin(jeera),millets(cited as kaṅgu),coconuts,citrus fruits(cited as nāgaraṅga),pipul…and all these are ideally not cooked in oil,ie, not fried.(atailapakshvam…)
The shlokas cited are
From smārtamata
haimantikaṃ sitāviyaṃ mudgāstilā yavā|
kalāya-kaṅgu-nīvārā vāntakaṃ hilamochikā||
ṣaṣṭikā kālaśākañcha mūlakaṃkemuketarat|
lavaṇe saindhavasāmudre gavye cha dadhisarpiṣī||
payo̍nuddhṛtasārāncha panasāmraharītakī|
tintiḍī jīrakaṇchaiva nāgarañcha pippalī||
kadalī lavaṇi(li?) dhātrī phalānyaguḍamaikṣavam|
atailapaksvam munayo haviṣyānnaṃ prachakṣate||
From Agastyasaṃhitā
dadhī kṣīraṃ ghṛtaṃ gavyamaikṣavaṃ guḍavarjjitam|
nārikelaphalañchaiva kadalīm lavali(ni)?stathā||
āmrāmalakañchaiva panasañcha harītakīm|
vratāntaraprashastañcha haviṣyaṃ manyate budhaiḥ||
More shlokas from texts on purvasevā on haviṣyānna shall be posted as and when convenient. A further thing to note is the insight of Adi Shankara where he notes that AhAra is not just what we intake by our mouth but by all our sensory apertures as well like our sight,the music we listen to,and in modern times, would extend to the media we consume.
The shlokas below are posted from the Puraścaraṇollāsa tantra compiled by Swami Paramatmananda Bhairav with a few of my remarks intersperesed here and there
I am not going to deal with the question of acceptance of bhīkṣā because if the audience this is meant for has computers and electronics,they are unlikely to be the ones in austere conditions needed to accept bhīkṣa.
On the importance of bhakṣyābhakṣya niyamas at all stages of tantric practice,Gautamīya states
puraścaraṇakṛnmantrī bhakṣyābhakṣyaṃ vicārayet।
paśavānāñca vīrānām divyānāñca maheśvarī॥
śastānnañca samaśnāyanmantrasiddhasamīhayā।
tasmāt sarvaprayatnena śastānnāśi bhavennaraḥ॥
Kulārṇava
yasyānnapānapuṣṭāṅgaḥ kurute dharmasañcayaṃ
annadātuḥ phalasyārdhaṃ kartruścārdhaṃ na saṃśayaḥ
(bhīkṣāyāṃ tu vihitatvāt na doṣaḥ)
(If one takes from from another’s house,they get half the merits,there is no doubt about it).
śāradātīlaka
bhaikṣyaṃ haviṣyaṃ śākāni vihitāni phalaṃ payaḥ
mūlaṃ śakturyavotpanno bhakṣyānnetāni mantriṇām
puraścaraṇakāle tu sarvakarmeṣu śāmbhavī
bhuñjānā vā haviṣyānnaṃ śākañca vihitaṃ tathā
puraścaraṇabodhinī
kalāya kālaśākañca vāstukaṃ hilamocikā।
kṣīrāhāri phalāśī vā śākāśī vā haviṣyabhuk
bhikṣāśī vā japed yad vā kṛcca cāndrāyaṇādikṛt
āmramāmalakañcaiva phalaṃ keśari sambhavaṃ
rambhāphalaṃ tintiḍīkaṃ kadalī nāgaraṅgakam
phalānyetāni bhojyāni tadanyāni vivarjayet
rudrayāmala
cārumūlaphalakṣīra dadhyā bhikṣānna śaktavat
śākāñcaṣṭhavidhānnaṃ sādhakasyocaite budhaiḥ
yadvā tavā parityajya duṣṭannaṃ kutsitaṃ phalam
payovratasyasiddhiḥ syāllakṣaṇaiva na saṃśayaḥ
śākabhakṣyahaviṣyāśī kalau lakṣatrayaṃ japet
yatiśca brahmacārī ca bhikṣānnajīvanau matau
sarvadharmabahirbhūyāt gṛhī bhikṣānna jīvanāt
nāradīya
mṛdusoṣṇaṃ supakvañha kuryādvalaghubhojanam
nendriyāṇāṃ yathāvṛddhistathā bhuñjīta sādhakaḥ
prapañcasāra
kandāśca piṇḍārukasarukādyā,gavāṃ dadhikṣīraghṛtāni saindhavaṃ। mudgā yavāḥ kṝṣṇatilāḥ kalāyāḥ priyaṅgavaḥ śaṣṭika taṇḍulāñca।
kadambajambupanasāmra nibānāraṅgadhātrī kadalī phalāni
kapitthamiṣṭī mṛdudāḍimāni bhakṣyāni caitāni puraṣkriyāyām
śrītattvacintāmaṇī
bhuñjāno vā haviṣyānnaṃ śākam yāvakameva vā
payo vā mūlamevātra yadvā yatropalabhyate
haviṣyārthe vrataviṣyaṃ।bodhyaṃ na tu śrāddham haviṣyaṃ।
varjya vastuni(Foods to be abandoned)
viśvasāre
aikṣavaṃ varjayenmantrī śarkarekṣu vivarjitam
yoginītantre
ciñcāñca nālikā śākaṃ kalāyaṃ lakucaṃ tathā
kadambaṃ nārikelañca vrate kuṣmāṇdakam tyajet
puraścaraṇabodhinī
vivarjayetnmadhukṣāraṃ lavaṇam tailameva ca।
tāmbūlaṃ kāṃsya pātraṃ ca divābhojanameva ca॥
māṣāḍhakī maśūrāñca kodravāścanakānapi।
annaṃ paryuṣitaṃ caiva niḥsnehaḥ kīṭadūṣitam॥
rāmārcanacandrikāyām tathā nibandhe
lavanaṃ palalañcaiva kṣāraṃkṣaudram rasāntakaṃ
kāṅjikaṃ gṛñjanam(līks) bimbam(ivy gourds) karañjaṃ lasunaṃ visaṃ
masuraṃ kodravaṃ māṣaṃ cītrakaṃ caṇakādikam
evamidāni cānyāni varjayet sādhakottamaḥ
nibandhe
tāmbulañca dvibhuktañca duḥsambhāṣapramattatān।
śrutismṛti viruddhañca tathā kāmyañca varjayet॥
kṣāraṃ ca bhaumaṃ lavaṇaṃ tathāḍhakī māṣā maśurāścaṇakāśca kodravāḥ।
tailaṃ sitaṃmudakamāra nālakaṃ kṣaudraṃ guḍaṃ kṣālitaṃ māṣādhikam
kuṣmāṇḍalṃ vṛntākaṃ palāṇḍvalābucatrākanālaṃ laśunaṃ karīvaḥ
annaṃtathā paryusitaṃ ca dagdhaṃ tyajyāni caitāni vadantidhīrāḥ
Basically the allowed greens are:grass pea shoots(kalai shakh),Senna occindentalis(kalkasunda) apart from the ones mentioned above. Amongst fruits,apart from the ones above,the Indian jujube(kul),pineapples,mangoes,pomegranetes,coconuts,water chestnuts,bael etc. Amongst grains,apart from the above,sattu as well is liked and anything that is lightly cooked and eaten in small amounts. To be abandoned are:sugar from sugarcane(but not gur from sugarcane),honey,pungent stuff,masura,toor daal,mAShataila(?)siktamUga(?),onion,garlic,sea salt(but not rock salt),oil/fry,paan,tamarind,nAltoShaka,pumpkins,gourds and rice and fruits dirtied by insects etc.
